ΗΠΑ
Το σύστημα Terminal High Altitude Area Defense (THAAD) είναι ένα κινητό σύστημα που αναχαιτίζει βαλλιστικούς πυραύλους κατά την τελική φάση της πορείας τους,εντός είτε εκτός της ατμόσφαιρας. Διαθέτει ένα ραντάρ X-Band, γνωστό ως AN/TPY-2, το οποίο αναγνωρίζει και παρακολουθεί τους στόχους. Το THAAD συνδυάζει τον αναχαιτιστή, ένα όχημα εκτόξευσης, το ραντάρ και ένα σύστημα ελέγχου πυρός.
Ο αναχαιτιστής του THAAD έχει μήκος περίπου 6,2 μέτρα, ζυγίζει 662 κιλά και περιλαμβάνει έναν μονοβάθμιο κινητήρα με στερεό καύσιμο για προώθηση. Το όχημα εξόντωσης, που είναι σχεδιασμένο να καταστρέφει τους πυραύλους με κρούση, έχει έναν υπέρυθρο ανιχνευτή για να στοχεύσει με ακρίβεια. Το THAAD μπορεί να προστατεύσει στόχους σε ακτίνα 150-200 χιλιομέτρων και είναι ικανό να λειτουργεί σε διάφορα ύψη.
Ο εκτοξευτής είναι τοποθετημένος σε ένα φορτηγό υψηλής κινητικότητας και φέρει έως και οκτώ πυραύλους. Μία συστοιχία THAAD αποτελείται από έξι τέτοιους εκτοξευτές. Το ραντάρ AN/TPY-2, που μπορεί να λειτουργήσει σε διαφορετικές φάσεις, εντοπίζει πυραύλους από απόσταση 870 έως 3.000 χιλιομέτρων. Χρησιμοποιεί προηγμένα υποσυστήματα για να ξεχωρίσει τους στόχους από τα δολώματα.
Το σύστημα ελέγχου και επικοινωνίας του THAAD είναι υπεύθυνο για τη διαχείριση των λειτουργιών της συστοιχίας και τη διασύνδεσή του με άλλα συστήματα πυραυλικής άμυνας, όπως το Aegis και το Patriot. Συνδεόμενο με το δίκτυο C2BMC, το THAAD μπορεί να ανταλλάσσει δεδομένα με άλλες μονάδες αντιπυραυλικής άμυνας, εξασφαλίζοντας μεγαλύτερη προστασία. Το 2020, επιτεύχθηκε για πρώτη φορά επιτυχής αναχαίτιση Patriot με τη βοήθεια του THAAD.
Το 1994, η Υπηρεσία Αντιπυραυλικής Άμυνας των ΗΠΑ (BMDO) και το Πολεμικό Ναυτικό ξεκίνησαν το πρόγραμμα Navy Theater Wide (NTW) για την ανάπτυξη ενός συστήματος ανώτερης προστασίας έναντι των βαλλιστικών πυραύλων που προστάτευε μεγάλες εκτάσεις, συμπεριλαμβανομένων περιοχών ξηράς. Αυτό το σύστημα θα μπορούσε να καταστρέψει στόχους εκτός της ατμόσφαιρας. Για την επιτυχία αυτής της αποστολής, αναπτύχθηκε ο Standard Missile-3 (SM-3), ένας νέος αναχαιτιστής που, σε αντίθεση με τους προγενέστερους πυραύλους, καταστρέφει στόχους μόνο μέσω κινητικής ενέργειας.
Ο SM-3 βασίστηκε στα πρώτα δύο στάδια του πυραύλου SM-2 Block IV, προσθέτοντας έναν τρίτο πυραυλοκινητήρα και μία ειδική κεφαλή που εντοπίζει και καταστρέφει την εισερχόμενη απειλή. Η κατασκευή του πυραύλου απαίτησε σημαντικές αναβαθμίσεις στο σύστημα μάχης Aegis, ώστε να μπορεί να αναγνωρίσει στόχους στο διάστημα.
Αυτό το σύστημα σχεδιάστηκε για να αντιμετωπίσει περιορισμένες επιθέσεις από περιοχές πχ όπως η Μέση Ανατολή και θα λειτουργούσε σταδιακά, σε τέσσερις φάσεις. Κάθε φάση περιελάμβανε βελτιώσεις στο Aegis BMD και στη σειρά πυραύλων SM-3, καθώς και την ανάπτυξη επίγειας εκδοχής του Aegis (Aegis Ashore).
Οι τρεις νέες εκδόσεις του SM-3 προορίζονταν να περιλαμβάνουν:
- SM-3 IB : Βελτιωμένος πύραυλος με διπλό σύστημα αναζήτησης και δυνατότητες ελέγχου κατεύθυνσης.
- SM-3 IIA : Σημαντική αναβαθμισμένη έκδοση μεγαλύτερη διαμέτρου και αυξημένη ταχύτητα.
- SM-3 IIB : Ένας πύραυλος σχεδιασμένος για να αναχαιτίζει διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους, μεγαλύτερη ταχύτητα και βελτιώσεις.
Η ανάπτυξη του SM-3 IIA ξεκίνησε το 2006 ως συνεργασία μεταξύ Ιαπωνίας και ΗΠΑ. Για να μεγιστοποιηθεί η ταχύτητα και η ποσότητα καυσίμου, το κύριο σώμα του πυραύλου διευρύνθηκε, επιτρέποντας έτσι αυξημένη ισχύ πρόωσης.
ΡΩΣΙΑ
Το ρωσικό δόγμα αεράμυνας βασίζεται σε μια πολυεπίπεδη προσέγγιση τριών βαθμίδων, με στόχο τη δημιουργία ζωνών άρνησης περιοχής για την αποτροπή εισβολών. Η πρώτη και υψηλότερη βαθμίδα συστημάτων μεγάλης εμβέλειας, όπως τα S-200, S-300 και S-400, δημιουργεί ζώνες προστασίας με εμβέλεια έως και 800 χιλιόμετρα.
Η δεύτερη βαθμίδα αποτελείται από συστήματα μεσαίας εμβέλειας, όπως το 9K37 Buk, τα οποία ενισχύουν την κάλυψη ραντάρ και συμπληρώνουν τα πυραυλικά αποθέματα της πρώτης βαθμίδας. Η τρίτη βαθμίδα περιλαμβάνει κινητά συστήματα μικρής εμβέλειας, όπως το TOR-M1-M2, τα οποία προστατεύουν κρίσιμες περιοχές, όπως στρατιωτικές βάσεις. Οι ανωτέρου και μεσαίου επιπέδου ζώνες προστατεύονται επιπλέον από συστήματα άμυνας σημείου, όπως το Pantsyr-S1, για την αντιμετώπιση των απειλών χαμηλής πτήσης, όπως οι πυραυλοί κρουζ.
Ένα νέο στοιχείο σε αυτή την πολυεπίπεδη προσέγγιση είναι το S-500 Prometheus, σχεδιασμένο από την Almaz-Antey για να συμπληρώσει το S-400 και το σύστημα A-235 αντιπυραυλικής άμυνας. Το S-500 τέθηκε σε υπηρεσία το 2021 και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά σε στρατιωτική υπηρεσία στη Μόσχα. Το σύστημα έχει αναπτυχθεί με στόχο την αναχαίτιση βαλλιστικών και υπερηχητικών πυραύλων, αεροσκαφών, ακόμα και δορυφόρων χαμηλής τροχιάς. Με δυνατότητα εμπλοκής στόχων σε απόσταση έως και 600 χιλιόμετρα για βαλλιστικούς πυραύλους και 500 χιλιόμετρα για αεροπορικούς στόχους, μπορεί να εντοπίζει και να καταρρίπτει ταυτόχρονα έως 10 υπερηχητικούς στόχους
Το S-500 αποτελείται από πολλαπλά στοιχεία, όπως το όχημα εκτόξευσης 77P6 και τα ραντάρ 91N6A(M) και 96L6-TsP, καθώς και διάφορους τύπους πυραύλων, όπως ο 40N6M για αεροπορικούς στόχους και οι 77N6 για αντιβαλλιστικούς ή αντιδορυφορικούς ρόλους. Με την απόκριση εντός τεσσάρων δευτερολέπτων, αποτελεί ένα από τα πιο προηγμένα συστήματα παγκοσμίως.
Παρά τη φήμη του, στην πρώτη της επιχειρησιακή χρήση στην Ουκρανία, το S-500 δεν μπόρεσε να υπερασπιστεί αποτελεσματικά τη γέφυρα του Κερτς από επιθέσεις με πυραύλους ATACMS, φανερώνοντας ίσως περιορισμούς υπό πραγματικές συνθήκες μάχης.
ΚΙΝΑ
Η Κίνα έκανε μια σημαντική στρατιωτική παρουσίαση στο Zhuhai Airshow, αποκαλύπτοντας δημόσια για πρώτη φορά το σύστημα πυραύλων εδάφους-αέρος HQ-19, το οποίο έχει αναπτυχθεί για την αναχαίτιση βαλιστικών απειλών μεγάλου βεληνεκούς. Το HQ-19 συγκρίνεται συχνά με το αμερικανικό σύστημα THAAD-ER και αποτελεί ένα από τα πλέον προηγμένα αντιβαλλιστικά συστήματα της Κίνας, με αρκετούς ειδικούς να εκτιμούν ότι βρίσκεται ήδη σε χρήση από τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό (PLA) για αρκετά χρόνια.
Η έκθεση περιελάμβανε έναν εκτοξευτή εξοπλισμό με έξι πυραύλους, τοποθετημένο σε μια πλατφόρμα υψηλής κινητικότητας με διαμόρφωση 8×8, καθώς και το ραντάρ πληροφοριών 610A, που αποτελεί βασικό μέρος της ανίχνευσης και της στόχευσης του συστήματος HQ-19. Το ραντάρ αυτό ενισχύει τις δυνατότητες του HQ-19 για ταχύτερη αντίδραση στις εισερχόμενες απειλές.
Το σύστημα λειτουργεί με βάση την άμεση πρόσκρουση, μια τεχνική που αυξάνει την ακρίβεια και την αποτελεσματικότητα στην εξουδετέρωση εισερχόμενων πυραύλων. Το όχημα εκτόξευσης έχει μήκος περίπου 13 μέτρα, ενώ τα κάνιστρα των πυραύλων φτάνουν σε ύψος τα 7,8 μέτρα. Η εκτόξευση γίνεται με σύστημα ψυχρής εκτόξευσης και σε απότομη γωνία, γεγονός που μειώνει τη φθορά στην εκτοξευτή και βελτιώνει την ανθεκτικότητά του κατά τη διάρκεια της χρήσης.
Οι αναλυτές ερμηνεύουν την επιλογή της Κίνας να αποκαλύψει το HQ-19 ως δήλωση προόδου στη στρατιωτική τεχνολογία της και ως απόδειξη της δέσμευσης της να ενισχύσει τις δυνατότητες αμυντικής προστασίας από βαλλιστικούς πυραύλους. Με αυτήν την κίνηση, η Κίνα επιδεικνύει την τεχνολογική της ετοιμότητα και την επιθυμία της να αναδειχθεί ως μία ισχυρή δύναμη στην αντιβαλλιστική άμυνα.
ΕΥΡΩΠΗ
Το European Sky Shield Initiative (ESSI) είναι μια πρωτοβουλία για την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου ευρωπαϊκού συστήματος συστήματος, το οποίο περιλαμβάνει και ικανότητες αντιβαλλιστικών πυραύλων. Από τον Ιούλιο του 2024, 22 ευρωπαϊκές χώρες συμμετέχουν στην πρωτοβουλία αυτή, ενισχύοντας την άμυνα της Ευρώπης απέναντι σε εναέριες απειλές.
Μία από τις σημαντικές διαφορές στο πλαίσιο του ESSI είναι η επιτυχής εκτόξευση του πυραύλου Aster 30 B1 Νέας Τεχνολογίας (B1NT), που ανέπτυξε η Eurosam, σε εγκατάσταση δοκιμών στη Γαλλία. Ο πύραυλος αυτός έχει σχεδιαστεί για να αντιμετωπίσει ένα ευρύ φάσμα αεροπορικών απειλών, υπερηχητικούς και υποηχητικούς πυραύλους, μαχητικά αεροσκάφη και μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones). Στην δοκιμή, ο πύραυλος αναχαιτίζει δύο εναέριους στόχους σε μια σύνθετη προσομοίωση, έναν επιθετικό και έναν άλλον που έχει στόχο ένα φίλιο αεροσκάφος.
Η οικογένεια πυραύλων Aster έχει αναπτυχθεί από την Eurosam, μια κοινοπραξία που αποτελείται από τις εταιρείες MBDA και Thales. Το Aster 30 B1NT θα ενισχύσει το γαλλο-ιταλικό σύστημα αεράμυνας SAMP/T NG και θα χρησιμοποιηθεί από τη Γαλλία και την Ιταλία για την επίγεια αεράμυνα αλλά και την αεράμυνα από τα αντιτορπιλικά Horizon. Επίσης, το Ηνωμένο Βασίλειο θα χρησιμοποιήσει τον πύρυλο για τα αντιτορπιλικά Type 45.
Ο πύραυλος Aster 30 B1NT διαθέτει εξελιγμένους αλγόριθμους που του επιτρέπει να διακρίνει πραγματικούς στόχους από δολώματα, ενώ είναι ο μοναδικός ευρωπαικός πυραυλός εξοπλισμένος με ανιχνευτή ζώνης Ka. Αυτή η τεχνολογία του επιτρέπει να εντοπίζει και να αναχαιτίζει ταχύτερους και μεγαλύτερης εμβέλειας βαλιστικούς πυραύλους σε αποστάσεις πολλών χιλιομέτρων.
