Η πρόσφατη πρόταση του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν να ξεκινήσει μια «στρατηγική συζήτηση» για τον ρόλο της πυρηνικής αποτροπής στην Ευρώπη, χωρίς την παραδοσιακή εξάρτηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες, έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στις ευρωπαϊκές αμυντικές πολιτικές. Σε μια εποχή που η αξιοπιστία της αμερικανικής πυρηνικής ομπρέλας τίθεται υπό αμφισβήτηση, ιδίως με την πιθανότητα αποχώρησης των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ ή τη μείωση της δέσμευσής τους στην ευρωπαϊκή άμυνα, ο Μακρόν προτείνει μια ριζοσπαστική στροφή: την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αυτονομίας μέσω της γαλλικής πυρηνικής δύναμης και τη συνεργασία με άλλα ευρωπαϊκά κράτη, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία.
Στις 5 Μαρτίου 2025, σε τηλεοπτική ομιλία προς το γαλλικό έθνος, ο Μακρόν δήλωσε ότι είναι έτοιμος να «ανοίξει τη συζήτηση» για την επέκταση της γαλλικής πυρηνικής αποτροπής στους ευρωπαϊκούς συμμάχους, ανταποκρινόμενος στο «ιστορικό κάλεσμα» του μέλλοντος Γερμανού Καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς. Ο Μερτς είχε προηγουμένως εκφράσει την ανάγκη για διάλογο με τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο σχετικά με το ενδεχόμενο «πυρηνικής συνεργασίας» για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, εν μέσω φόβων για αμερικανική αποστασιοποίηση υπό την ηγεσία του Ντόναλντ Τραμπ.
Η Γαλλία, ως μία από τις δύο πυρηνικές δυνάμεις της Ευρώπης (μαζί με το Ηνωμένο Βασίλειο), διαθέτει περίπου 290 πυρηνικές κεφαλές, με υποβρύχια βαλλιστικών πυραύλων και μαχητικά αεροσκάφη Rafale ικανά να τις φέρουν. Ο Μακρόν υπογράμμισε ότι η γαλλική αποτροπή είναι «πλήρως κυρίαρχη και αποκλειστικά γαλλική», αλλά τόνισε ότι έχει πάντα μια «ευρωπαϊκή διάσταση» στα ζωτικά συμφέροντα της χώρας του.
Η πρόταση έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή. Η επανεκλογή του Τραμπ στις ΗΠΑ τον Νοέμβριο του 2024 έχει αναζωπυρώσει τις ανησυχίες για τη δέσμευση των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ. Η στροφή του Τραμπ προς τη Ρωσία και η αμφισβήτηση της παραδοσιακής αμερικανικής υποστήριξης στους συμμάχους έχουν ωθήσει την Ευρώπη να επανεξετάσει τις αμυντικές της επιλογές. Παράλληλα, η συνεχιζόμενη ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία ενισχύει την ανάγκη για μια αξιόπιστη αποτροπή.
Η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο διαθέτουν μαζί περίπου 500 πυρηνικές κεφαλές, έναντι των 1.700 στρατηγικών όπλων που διαθέτει η Ρωσία, . Αν και ο αριθμός αυτός είναι μικρότερος από τον αμερικανικό (περίπου 1.770 στρατηγικά όπλα), οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η ικανότητα των γαλλικών και βρετανικών υποβρυχίων να επιβιώνουν από μια πρώτη πυρηνική επίθεση τα καθιστά αξιόπιστα για αποτροπή υπαρξιακών απειλών. Ωστόσο, το CSIS (8 Μαρτίου 2025) σημειώνει ότι οι διαφορετικές στρατηγικές δομές και δόγματα των δύο χωρών περιπλέκουν την ενοποίηση.
Η Βρετανία, με το σύστημα Trident που εξαρτάται από αμερικανική τεχνολογία, δεν θεωρείται πλήρως ανεξάρτητη . Αντίθετα, η Γαλλία προσφέρει μια πιο αυτόνομη λύση, με τον Μακρόν να προτείνει την επέκταση της «πυρηνικής ομπρέλας» της σε χώρες όπως η Γερμανία, η Πολωνία και οι Βαλτικές.
Πρακτικά, η υλοποίηση αντιμετωπίζει εμπόδια καθώς η απόφαση για χρήση πυρηνικών όπλων παραμένει αποκλειστικό προνόμιο του Γάλλου Προέδρου, κάτι που δημιουργεί ερωτήματα για το πώς θα συμμετέχουν άλλα κράτη. Επιπλέον, η συνταγματική αλλαγή στη Γαλλία και η συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο, που είναι εκτός ΕΕ, αποτελούν σημαντικές προκλήσεις.
Η έκκληση του Μακρόν σηματοδοτεί μια στροφή προς την «στρατηγική αυτονομία» που προωθεί εδώ και χρόνια. Η Γαλλία ήδη επενδύει 1,5 δισ. ευρώ για την αναβάθμιση της αεροπορικής βάσης Luxeuil, ώστε να φιλοξενήσει υπερηχητικούς πυραύλους ASN4G μέχρι το 2035. Αυτό δείχνει τη δέσμευση της Γαλλίας να ηγηθεί της ευρωπαϊκής άμυνας.
This website uses cookies so that we can provide you with the best user experience possible. Cookie information is stored in your browser and performs functions such as recognising you when you return to our website and helping our team to understand which sections of the website you find most interesting and useful.
Strictly Necessary Cookies
Strictly Necessary Cookie should be enabled at all times so that we can save your preferences for cookie settings.
If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.
