Στις 28 Μαΐου 2025, μια αιγυπτιακή δικαστική απόφαση κλόνισε την παγκόσμια χριστιανική κοινότητα, καθώς η Μονή της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά, το αρχαιότερο εν λειτουργία χριστιανικό μοναστήρι στον κόσμο, πέρασε στα χέρια του αιγυπτιακού κράτους. Η απόφαση προβλέπει τη δήμευση της περιουσίας της Μονής και την έξωση των μοναχών, με σκοπό τη μετατροπή του ιερού χώρου σε τουριστικό αξιοθέατο, πυροδοτώντας έντονες αντιδράσεις από την Ελλάδα και τη διεθνή κοινότητα.
Ιδρυμένη τον 6ο αιώνα από τον βυζαντινό αυτοκράτορα Ιουστινιανό, η Μονή της Αγίας Αικατερίνης, γνωστή και ως Ιερά Μονή Σινά, αποτελεί παγκόσμιο σύμβολο χριστιανικής πίστης και πολιτιστικής κληρονομιάς. Φιλοξενεί μοναδικούς θησαυρούς, όπως χειρόγραφα, εικόνες και την περίφημη Βιβλιοθήκη, τη δεύτερη μεγαλύτερη συλλογή αρχαίων χειρογράφων μετά το Βατικανό. Επί δεκαπέντε αιώνες, η Μονή άντεξε πολέμους, κατακτήσεις και πολιτικές αναταραχές, διατηρώντας την αυτονομία της και τον πνευματικό της χαρακτήρα. Ωστόσο, η πρόσφατη απόφαση απειλεί να τερματίσει αυτή την ιστορική συνέχεια, μετατρέποντας το μοναστήρι σε μουσείο, παρόμοιο με τις Πυραμίδες.
Η απόφαση του αιγυπτιακού δικαστηρίου, που ελήφθη στις 28 Μαΐου 2025, κρίνει ότι η Μονή και τα περιουσιακά της στοιχεία ανήκουν πλέον στο αιγυπτιακό κράτος, επικαλούμενη νόμους περί αρχαιοτήτων. Οι μοναχοί καλούνται να εγκαταλείψουν συγκεκριμένα κτίρια, ενώ η πρόσβασή τους περιορίζεται, επιτρέποντάς τους μόνο την τέλεση θρησκευτικών καθηκόντων μέχρι νεωτέρας. Η απόφαση αυτή έρχεται ως κορύφωση μακροχρόνιων νομικών πιέσεων, που ξεκίνησαν την εποχή της διακυβέρνησης των Αδελφών Μουσουλμάνων, με στόχο την κατάργηση της λειτουργίας της Μονής.
Αιγύπτιοι αξιωματούχοι, όπως ο Δρ. Αμπντέλ Ραχίμ Ριχάν, μέλος της Επιτροπής Ιστορίας και Αρχαιοτήτων, υποστηρίζουν ότι η δήμευση προστατεύει την παγκόσμια κληρονομιά και εξασφαλίζει το δικαίωμα των μοναχών να επωφελούνται από τον χώρο. Ωστόσο, οι μοναχοί απορρίπτουν αυτούς τους ισχυρισμούς, θεωρώντας την απόφαση κατάφωρη παραβίαση των θρησκευτικών τους δικαιωμάτων και προσβολή στην ιστορική ταυτότητα της Μονής. Σύμφωνα με το Reuters, η απόφαση έχει προκαλέσει ανησυχία για την τύχη άλλων χριστιανικών μνημείων στην Αίγυπτο, καθώς η Μονή αποτελεί μνημείο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Η Ελλάδα εξέφρασε άμεση αντίδραση μέσω του Υπουργείου Εξωτερικών, χαρακτηρίζοντας την απόφαση «απαράδεκτη» και καλώντας την Αίγυπτο να σεβαστεί τη θρησκευτική ελευθερία και την ιστορική κληρονομιά της Μονής. Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε επανειλημμένα θέσει το ζήτημα στον Αιγύπτιο Πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι, με πιο πρόσφατη συνάντηση στις αρχές Μαΐου 2025, όπου ο Σίσι δεσμεύτηκε για την προστασία της Μονής.
Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος, σε δήλωσή του, εξέφρασε βαθιά θλίψη, χαρακτηρίζοντας την απόφαση «πλήγμα στη χριστιανική πίστη και την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά». Κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να αντιδράσει, τονίζοντας την ανάγκη προστασίας του μοναδικού πνευματικού χαρακτήρα της Μονής. Οι μοναχοί, από την πλευρά τους, σχεδιάζουν παγκόσμια κινητοποίηση, απευθυνόμενοι σε χριστιανικές και μονοθεϊστικές κοινότητες για υποστήριξη.
Η απόφαση έχει προκαλέσει έντονο προβληματισμό παγκοσμίως, καθώς η Μονή αποτελεί όχι μόνο θρησκευτικό αλλά και πολιτιστικό ορόσημο. Σύμφωνα με το Al Jazeera, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατηγορούν την Αίγυπτο για περιορισμό των χριστιανικών ελευθεριών, ενώ η UNESCO εξετάζει το ενδεχόμενο παρέμβασης για την προστασία του μνημείου. Η μετατροπή της Μονής σε τουριστικό αξιοθέατο εγείρει φόβους για την απώλεια της πνευματικής της ταυτότητας και την καταστροφή της ζωντανής παράδοσης που κρατά αιώνες.
Η υπόθεση αναδεικνύει την ευρύτερη πρόκληση της διατήρησης θρησκευτικών ελευθεριών σε περιόδους πολιτικών και οικονομικών πιέσεων. Οι μοναχοί, παρά την έξωση, παραμένουν αποφασισμένοι να υπερασπιστούν το μοναστήρι τους, ενώ η διεθνής κοινότητα καλείται να αντιδράσει σε αυτό που πολλοί χαρακτηρίζουν ως πρωτοφανή καταπάτηση.
