Η στρατιωτική διάσταση των σχεδίων της Τουρκίας απέναντι σε Ελλάδα και Κύπρο βασίζεται στην ενίσχυση της παρουσίας της στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο. Μέσω συνεχών στρατιωτικών ασκήσεων, παραβιάσεων του εναέριου χώρου και ανάπτυξης ναυτικών δυνάμεων, η Τουρκία επιχειρεί να επιδείξει την ισχύ της και να εδραιώσει τετελεσμένα στην περιοχή. Παράλληλα, η ένταξη μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones) στο οπλοστάσιό της επιτρέπει διαρκή επιτήρηση και επιχειρησιακή ετοιμότητα, ενισχύοντας την παρουσία της σε περιοχές όπου αμφισβητεί την Eλληνική και Kυπριακή κυριαρχία.
Η πολιτική πτυχή περιλαμβάνει συστηματική υποστήριξη του ψευδοκράτους στην Κύπρο, προωθώντας την αποσχιστική του ατζέντα. Μέσω της αναβάθμισης του καθεστώτος του παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου και της πρότασης για λύση δύο κρατών, η Άγκυρα προσπαθεί να ανατρέψει τη βάση των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό. Στην Ελλάδα, μέσω δηλώσεων περί «Γαλάζιας Πατρίδας» και ακραίας ρητορικής, η Τουρκία διατηρεί την πίεση σε διπλωματικό επίπεδο, επιδιώκοντας να αποκομίσει οφέλη από πιθανές διαπραγματεύσεις ή συμφωνίες.
Η οικονομική πτυχή των σχεδίων της Τουρκίας βασίζεται στη στρατηγική επένδυση σε εξοπλιστικά προγράμματα και την εκμετάλλευση ενεργειακών πόρων. Η Άγκυρα έχει αναπτύξει δικά της ερευνητικά σκάφη και γεωτρύπανα, επενδύοντας στην εξερεύνηση υδρογονανθράκων σε αμφισβητούμενες περιοχές. Η υποστήριξη των στρατιωτικών της δραστηριοτήτων χρηματοδοτείται εν μέρει από τη συνεργασία της με χώρες όπως το Κατάρ, ενώ παράλληλα προσπαθεί να προσελκύσει επενδύσεις για να αντισταθμίσει την οικονομική της κρίση.
Η υβριδική διάσταση των σχεδίων περιλαμβάνει τη χρήση της μετανάστευσης ως εργαλείου πίεσης. Η Τουρκία, ελέγχοντας διαύλους παράνομης μετανάστευσης, ασκεί πίεση στην Ελλάδα και την ΕΕ για να επιτύχει πολιτικά ανταλλάγματα. Επιπλέον, προπαγανδιστικές ενέργειες και ψυχολογικές επιχειρήσεις ενισχύουν το αφήγημα περί «ισχυρής Τουρκίας» και προσπαθούν να αποδυναμώσουν το ηθικό των ελληνικών και κυπριακών δυνάμεων.
Το μέλλον της τουρκικής στρατηγικής εξαρτάται από τις διεθνείς εξελίξεις και τις αντιδράσεις των εμπλεκόμενων χωρών. Η Τουρκία ενδέχεται να κλιμακώσει τις εντάσεις, εάν δεν αντιμετωπίσει επαρκή αποτρεπτική ισχύ ή αν δει ευκαιρία για περιφερειακά κέρδη. Εν τω μεταξύ, συνεχίζει να επενδύει σε υποδομές και μέσα που ενισχύουν την επιρροή της στην Ανατολική Μεσόγειο και πέραν αυτής.
Η Τουρκία εκμεταλλεύτηκε την κρίση στη Λιβύη για να παγιώσει την παρουσία της, υποστηρίζοντας την Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (GNA) σε στρατιωτικό επίπεδο και υπογράφοντας συμφωνίες για θαλάσσιες ζώνες. Μέσω αυτών των συμφωνιών, πέτυχε τη νομιμοποίηση της εμπλοκής της και έστειλε drones Bayraktar, στρατιωτικό εξοπλισμό και Σύρους μισθοφόρους, εξασφαλίζοντας στρατηγικό έλεγχο σε ενεργειακά αποθέματα και θαλάσσιες οδούς.
Στη Συρία, οι εξελίξεις επιταχύνθηκαν. Ο Άσαντ έχει χάσει πλέον τη διακυβέρνηση και οι σημαίες της Νέας Συρίας και της Τουρκίας κυματίζουν στη Δαμασκό. Η Τουρκία επεκτείνει την επιρροή της στις περιοχές που είχε θέσει υπό έλεγχο, ιδιαίτερα στο Ιντλίμπ και τις παραμεθόριες ζώνες. Η χρηματοδότηση εξτρεμιστικών ομάδων γίνεται μέσω μυστικών καναλιών, όπως ανθρωπιστικές οργανώσεις που λειτουργούν ως βιτρίνες, ενώ παράλληλα διοχετεύονται κεφάλαια από τουρκικές τράπεζες με την κάλυψη της ΜΙΤ. Η ενίσχυση συγκεκριμένων ομάδων συνοδεύεται από επενδύσεις σε υποδομές, όπως σχολεία και νοσοκομεία, για να εδραιώσουν την κυριαρχία τους και να κερδίσουν την υποστήριξη των τοπικών πληθυσμών.
Στο Ιράκ, η Τουρκία συνεχίζει να επικεντρώνεται στη βόρεια περιοχή, όπου πραγματοποιεί συστηματικές στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά του PKK. Χρησιμοποιεί την παρουσία της εκεί ως προπύργιο για να ενισχύσει τη στρατηγική της επιρροή και να αποτρέψει οποιαδήποτε μορφή κουρδικής αυτονομίας που θα μπορούσε να επηρεάσει τις περιοχές εντός των δικών της συνόρων. Η χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων αυτών γίνεται συχνά μέσω “μαύρων ταμείων” που δεν ελέγχονται εύκολα, ενώ παράλληλα εξασφαλίζει υποστήριξη από το Κατάρ που ευθυγραμμίζεται με τις Τουρκικές φιλοδοξίες.
Η Τουρκία υποστηρίζει εξτρεμιστικές ομάδες μέσω οργανώσεων που φαινομενικά προσφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια, ενώ στην πραγματικότητα χρηματοδοτούν την εκπαίδευση, τον εξοπλισμό και τις επιχειρήσεις των μαχητών. Οι μυστικές υπηρεσίες της Τουρκίας παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διοχέτευση κεφαλαίων, με τη βοήθεια εταιρειών-βιτρίνα που χρησιμοποιούνται για την αγορά και διανομή στρατιωτικού εξοπλισμού. Η χρήση πλατφορμών μεταφοράς χρημάτων, όπως Τουρκικές τράπεζες και οργανισμοί, διασφαλίζει τη μεταφορά κεφαλαίων παρακάμπτοντας διεθνείς κυρώσεις. Παράλληλα, η δημιουργία τοπικών επιχειρήσεων στις ελεγχόμενες περιοχές λειτουργεί ως εργαλείο για τη νομιμοποίηση των εσόδων και την ενίσχυση της επιρροής τους.
Η στρατηγική της Τουρκίας δείχνει να εστιάζει στη μακροπρόθεσμη εδραίωση της περιφερειακής κυριαρχίας μέσω της χρήσης εξτρεμιστικών ομάδων, ελέγχου εδαφών και εκμετάλλευσης φυσικών πόρων. Οι επόμενοι στόχοι περιλαμβάνουν την πλήρη ενσωμάτωση των περιοχών που βρίσκονται υπό τον έλεγχό της και την περαιτέρω εξάπλωση της επιρροής της σε περιοχές όπως η Βόρεια Αφρική και η Κεντρική Ασία.
PHOTOS Daniel Serianni/NASA GSFC. Caption by Michon Scott.
