Η Στρατηγική Ανάλυση των Τρεχουσών Εξελίξεων:
Κατάσταση πριν την αιφνιδιαστική επίθεση των ανταρτών.
Ο πόλεμος στη Συρία το 2024 συνεχίζει να έχει περίπλοκες γεωπολιτικές διαστάσεις, με τις δυνάμεις που εμπλέκονται να ακολουθούν στρατηγικές που βασίζονται σε διάφορους παράγοντες, από τη διατήρηση ή την απόκτηση εδαφών, μέχρι τη γεωπολιτική επιρροή στην ευρύτερη περιοχή.
Η Συριακή Κυβέρνηση και οι Σύμμαχοι της: Συνεχιζόμενη Στρατηγική Επιβολής Ελέγχου.
Η Συριακή κυβέρνηση, με την υποστήριξη της Ρωσίας και του Ιράν, συνεχίζει την επιχείρηση εξόντωσης των ανταρτών και των εξτρεμιστικών ομάδων, με ιδιαίτερη έμφαση στο Ιντλίμπ και τις περιοχές γύρω από την Χάμα και τη Χομς. Στρατηγικά, η Δαμασκός στοχεύει να επανακαταλάβει πλήρως τις τελευταίες περιοχές που διαφεύγουν από τον έλεγχο της, ιδίως στις βόρειες και δυτικές περιοχές, ενώ παράλληλα να εξασφαλίσει την αφοσίωση των συμμαχικών δυνάμεων. Η Ρωσία, από την πλευρά της είχε μείνει προσηλωμένη στις συμφωνίες κατάπαυσης του πυρός δίνοντας έμφαση στα ενεργά μέτωπα στην Ουκρανία, ενώ το Ιράν επενδύει στην αναβάθμιση του στρατιωτικού εξοπλισμού και στην υποστήριξη των στρατιωτικών ομάδων, όπως η Χεζμπολάχ και άλλες πολιτοφυλακές. Η στρατηγική των συμμαχικών δυνάμεων στοχεύει να καταστρέψει τις τελευταίες εστίες αντίστασης, προκειμένου να εδραιώσει τον έλεγχο στην πλειοψηφία της χώρας και να αποτρέψει τη διαιρετική κίνηση εντός του καθεστώτος.
Η Αντιπολίτευση και οι Ισλαμιστές: Η Αντίσταση Συνεχίζεται Παρά την Αποδυνάμωση.
Η αντιπολίτευση, αν και έχει μειωθεί αριθμητικά και στρατηγικά, εξακολουθεί να παίζει κρίσιμο ρόλο, κυρίως στις περιοχές του Ιντλίμπ και της Χάμα. Ειδικότερα, οι εξτρεμιστικές οργανώσεις, όπως η Τζαμπχάτ αλ-Νούσρα (πρώην Al-Nusra Front) και η Hayat Tahrir al-Sham (HTS), ελέγχουν σημαντικά τμήματα αυτών των περιοχών και συνεχίζουν τις συγκρούσεις με τις δυνάμεις του καθεστώτος. Παρά τη διαρκή πίεση από την κυβέρνηση και τους συμμάχους της, οι ισλαμιστές αντάρτες παραμένουν ενεργοί και είναι σε θέση να διεξάγουν επιθέσεις σε περιοχές με στρατηγική σημασία, χρησιμοποιώντας αντάρτικες τακτικές και εκμεταλλευόμενοι τις τοπικές διαφορές.
Οι Κουρδικές Δυνάμεις: Η Αντίσταση και η Πολιτική Επιβίωση.
Οι Κούρδοι, μέσω των YPG και των SDF, συνεχίζουν να διατηρούν εδάφη στη βόρεια Συρία και να παλεύουν για την πολιτική τους επιβίωση, εν μέσω αυξανόμενων πιέσεων από την Τουρκία και άλλες δυνάμεις. Η στρατηγική τους παραμένει επικεντρωμένη στην υπεράσπιση των κουρδικών περιοχών και η δημιουργία ενός αυτόνομου κουρδικού κράτους ή τουλάχιστον μιας ισχυρής αυτοδιοίκησης στη βόρεια Συρία. Η σύγκρουση με την Τουρκία, η οποία βλέπει τις κουρδικές δυνάμεις ως τρομοκρατικές οργανώσεις, παραμένει έντονη, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζουν να είναι οι κύριοι στρατηγικοί σύμμαχοί τους στην περιοχή. Η Τουρκία, από την πλευρά της, συνεχίζει τις στρατιωτικές επιθέσεις για να αποδυναμώσει τις κουρδικές θέσεις και να εμποδίσει την ενοποίηση των αυτόνομων περιοχών, ενισχύοντας τις θέσεις της στα βόρεια εδάφη και στηρίζοντας τους Σύριους αντάρτες που μάχονται κατά του καθεστώτος Άσαντ.
Τουρκία: Στρατηγικές Επιθέσεις και Πολιτικές Σκοπιμότητες.
Η Τουρκία, υπό την ηγεσία του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έχει αποδείξει ότι η στρατηγική της στη Συρία έχει πολλαπλούς στόχους: την αποτροπή της ανεξαρτησίας των Κούρδων, τη δημιουργία «ζώνης ασφαλείας» στο βόρειο τμήμα της χώρας και την ενίσχυση της τουρκικής επιρροής στην περιοχή. Η Τουρκία, εκμεταλλευόμενη την αποδυνάμωση των δυνάμεων του Άσαντ, επέκτεινε τη στρατιωτική της παρουσία στη βόρεια Συρία, πραγματοποιώντας επιθέσεις εναντίον των κουρδικών περιοχών και προσφέροντας υποστήριξη σε ομάδες της αντιπολίτευσης. Η Τουρκία παραμένει αποφασισμένη να καταστρέψει τις κουρδικές ένοπλες δυνάμεις, εξασφαλίζοντας παράλληλα τον έλεγχο της περιοχής και τη διασφάλιση των δικτύων των γεωπολιτικών συμφερόντων, οι οποίες περιλαμβάνουν την προστασία των τουρκικών συνόρων από την κουρδική απειλή.
Οι Διεθνείς Παρεμβάσεις και Συμμαχίες.
Ο πόλεμος στη Συρία δεν είναι μόνο μια εσωτερική σύγκρουση, αλλά έχει επηρεάσει και τη διεθνή σκηνή. Η Ρωσία, ως σύμμαχος του καθεστώτος Άσαντ, έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη στρατηγική εξάπλωσης της επιρροής της στη Μέση Ανατολή, εναντίον της Δύσης και των συμμάχων της, όπως οι ΗΠΑ και το Ισραήλ . Παράλληλα, η παρουσία του Ιράν είναι εξίσου σημαντική, καθώς η χώρα επιδιώκει να διασφαλίσει τη δική της επιρροή στην περιοχή, ειδικά σε σχέση με το Ιράκ και τη Χεζμπολάχ στο Λίβανο.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, από την άλλη πλευρά, συνεχίζουν να έχουν στρατιωτική παρουσία στη Συρία, υποστηρίζουν τους Κούρδους και άλλες αντιπολιτευόμενες δυνάμεις κατά του ISIS. Ωστόσο, η στρατηγική των ΗΠΑ έχει επικριθεί για τη συχνή αναστάτωση και τη μη συνεκτική προσέγγιση, κάτι που καθιστά την πολιτική τους στη Συρία αβέβαιη. Ενώ οι ΗΠΑ εστιάζουν στην καταπολέμηση του ISIS και τη στήριξη των κουρδικών δυνάμεων, η υποστήριξή τους στις κουρδικές δυνάμεις προκαλεί σοβαρές εντάσεις με την Τουρκία, η οποία θεωρεί τις κουρδικές ομάδες τρομοκρατικές.
ΔΥΝΑΜΕΙΣ
Η κατάσταση στον πόλεμο της Συρίας παραμένει τεταμένη, με σημαντικές συγκεντρώσεις στρατευμάτων και εξτρεμιστικών ομάδων σε πολλές περιοχές. Ακολουθεί μια ανάλυση των κυρίων συγκεντρώσεων και των δυνάμεων που συμμετέχουν στην αντιπαράθεση.
Η περιοχή του Ιντλίμπ, που παραμένει το τελευταίο μεγάλο προπύργιο της ένοπλης αντιπολίτευσης, συνεχίζει να αποτελεί το επίκεντρο σφοδρών συγκρούσεων μεταξύ των δυνάμεων του καθεστώτος και των αντιπολιτευόμενων ομάδων.
Ο Συριακός Στρατός, ενισχυμένος από ρωσικές αεροπορικές επιθέσεις και στρατιωτική βοήθεια από τον Ιράν και τη Χεζμπολάχ, έχει εντείνει τις επιθέσεις του στη Χάμα με στόχο να εδραιώσει τον έλεγχο της περιοχής και να απομονώσει τις εξτρεμιστικές δυνάμεις και τις ανταρτικές ομάδες στη βόρεια και τη δυτική Συρία. Η επιχείρηση αυτή είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της σύνδεσης μεταξύ των περιοχών που ελέγχει το καθεστώς στο κέντρο και τη δυτική Συρία.
Στη Χάμα, οι εξτρεμιστικές και ανταρτικές ομάδες, μεταξύ των τμημάτων του HTS (Hayat Tahrir al-Sham) και της Αλ-Νούσρα , έχουν αναπτύξει ισχυρές άμυνες και επιχειρούν συνεχώς αντεπιθέσεις για να κάνουν την προέλαση του Συριακού Στρατού αδύνατη. Η περιοχή της Χάμα παραμένει στρατηγικό σημείο για την ύπαρξή τους, καθώς είναι το πέρασμα προς την Ιντλίμπ και άλλες περιοχές που ελέχγονται από την αντιπολίτευση.
Μέχρι την 1η Δεκεμβρίου, οι δυνάμεις των ανταρτών είχαν εισέλθει στα περίχωρα της Χάμα και προωθήθηκαν σε γειτονιές όπως το Al-Arba’een. Σε απάντηση, η συριακή κυβέρνηση ξεκίνησε μια αντεπίθεση με ενισχύσεις για να σταματήσει το κύμα των ενόπλων , συμπεριλαμβανομένων ειδικών δυνάμεων και αεροπορικής υποστήριξης από τη Ρωσία. Ωστόσο, στις 5 Δεκεμβρίου, η πόλη είχε πέσει στα χέρια των ανταρτών, σηματοδοτώντας μια σημαντική αλλαγή στον έλεγχο στην περιοχή.
Στις 5 Δεκεμβρίου 2024, δυνάμεις ανταρτών από τη Συριακή Κυβέρνηση Σωτηρίας (SSG) και ομάδες που υποστηρίζονται από την Τουρκία κατέλαβαν την πόλη Χάμα στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης επίθεσης στη βορειοδυτική Συρία. Η επίθεση, η οποία ξεκίνησε στα τέλη Νοεμβρίου 2024, είδε τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης -κυρίως από την Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS)- να προελαύνουν γρήγορα μέσω της επαρχίας της Χάμα. Κατέλαβαν πόλεις-κλειδιά όπως το Taybat al-Imam, το Kafr Zita και το Latamneh, πιο κοντά στην πόλη Hama.
Ο εξοπλισμός των εξτρεμιστών από την Τουρκία.
Ο Συριακός Εθνικός Στρατός (SNA), που επιχειρεί στη βόρεια Συρία,μαζί με τον (HTS) είναι σε μεγάλο βαθμό εξοπλισμένος και υποστηρίζεται από την Τουρκία. Η Τουρκία έχει παράσχει στον SNA-HTS ποικίλα στρατιωτικά υλικά, συμπεριλαμβανομένων όπλων, πυρομαχικών και τεθωρακισμένων οχημάτων. Αυτή η υποστήριξη αποσκοπεί στην προώθηση των στρατηγικών συμφερόντων της Τουρκίας, ιδιαίτερα στην καταπολέμηση των κουρδικών δυνάμεων στη Συρία, όπως οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) και οι συνδεδεμένες με αυτές Μονάδες Λαϊκής Άμυνας (YPG). Το SNA ήταν αναπόσπαστο μέρος των τρομοκρατικών προσπαθειών της Τουρκίας και των ευρύτερων περιφερειακών επιχειρήσεων της, οι οποίες περιλαμβάνουν αποστολές στη Συρία, τη Λιβύη και το Αζερμπαϊτζάν.
Η Ρωσική αντίδραση.
Σε απάντηση στην πρόσφατη αύξηση των προελάσεων των ανταρτών στη Συρία, ιδιαίτερα μετά την πτώση του Χαλεπίου από τους αντάρτες, η Ρωσία υποστηρίζει ενεργά τη συριακή κυβέρνηση με συνεχείς αεροπορικές επιδρομές. Αυτές οι αεροπορικές επιδρομές στοχεύουν εδάφη που ελέγχονται από την αντιπολίτευση, συμπεριλαμβανομένων καίριων τοποθεσιών στις επαρχίες Ιντλίμπ και Χάμα. Ρωσικά βομβαρδιστικά και πολεμικά αεροσκάφη έχουν ξεκινήσει κοινές επιχειρήσεις μαζί με τις Συριακές δυνάμεις, οι οποίες προσπαθούν να ανακτήσουν περιοχές που χάθηκαν από τους αντάρτες. Συγκεκριμένα, η Συριακή κυβέρνηση είχε στείλει ενισχύσεις στη Χάμα για να σχηματίσει αμυντική γραμμή και να αντιμετωπίσει την επίθεση υπό την ηγεσία της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS) και των συμμάχων της μια κίνηση που απέτυχε.
Οι ρωσικές προσπάθειες επικεντρώνονται στην αποδυνάμωση των δυνάμεων των ανταρτών στοχεύοντας βασικά στρατιωτικά μέσα, συμπεριλαμβανομένων κέντρων διοίκησης και αποθηκών όπλων. Παρά τις προσπάθειες αυτές, η κατάσταση παραμένει ρευστή, με τους αντάρτες να συνεχίζουν να προελαύνουν . Εν τω μεταξύ, το Ιράν, βασικός σύμμαχος του συριακού καθεστώτος, έχει επίσης κινητοποιήσει ομάδες πολιτοφυλακής για να υποστηρίξουν την άμυνα ενάντια στους προελαύνοντες αντάρτες.
Η εμπλοκή της Ρωσίας υπογραμμίζει τη στρατηγική της σημασία στην περιοχή και τη δέσμευσή της να σταθεροποιήσει τη συριακή κυβέρνηση εν μέσω αυξανόμενων απειλών από ανταρτικές φατρίες. Ωστόσο, η αυξανόμενη πολυπλοκότητα της σύγκρουσης, με πολλούς παράγοντες που εμπλέκονται, υποδηλώνει ότι η κατάσταση θα συνεχίσει να εξελίσσεται γρήγορα και απρόβλεπτα.
Είναι πολύ απίθανο η Ρωσία να επιτρέψει στον Άσαντ να πέσει ή να χάσει την επιρροή της στη Συρία. Η συριακή σύγκρουση ήταν κρίσιμη για τα στρατηγικά συμφέροντα της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή, ιδίως όσον αφορά τη στρατιωτική της παρουσία, την πρόσβαση στα λιμάνια της Μεσογείου και τη γεωπολιτική θέση ενάντια σε δυτικές και περιφερειακές δυνάμεις όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκία.
Συνολικά, ενώ υπάρχει μεταβαλλόμενη δυναμική και προκλήσεις στη σύγκρουση, είναι πολύ απίθανο η Ρωσία να επιτρέψει στον Άσαντ να πέσει ή να παραχωρήσει έδαφος στην Τουρκία. Αντίθετα, η Ρωσία θα συνεχίσει να αξιοποιεί τη στρατιωτική και διπλωματική της δύναμη για να στηρίξει τον Άσαντ και να αντιμετωπίσει την επιρροή της Τουρκίας στη Συρία.
